In januari 2022 is Zeesluis IJmuiden officieel in gebruik genomen. Hiermee kan men de steeds grotere schepen die de haven van Amsterdam aandoen schutten, onafhankelijk van de getijden. Door het formaat van deze nieuwe zeesluis (500x70x18 meter) stroomt er echter veel meer zout het Noordzeekanaal binnen. Omdat zoutwater schadelijk is voor natuur, landbouw en de drinkwatervoorziening, gaf Rijkswaterstaat opdracht tot de bouw van een constructie om uitsluitend zoutwater af te voeren. Deze zogenaamde selectieve onttrekking wordt door Van Hattum en Blankevoort ontworpen en gebouwd in het Binnenspuikanaal te noorden van Zeesluis IJmuiden. KienIA ondersteunt op het gebied van de opzet van de systeemarchitectuur van de industriële automatisering (IA) en is coördinator Machineveiligheid.
Selectieve onttrekking is bedoeld om alleen zoutwater uit het Noordzeekanaal te verwijderen. Zout water is zwaarder dan zoetwater, waardoor het zoute water naar de bodem zakt. De selectieve onttrekking-constructie heeft iets weg van een grote brievenbus, waarbij de opening (onder water) net boven de bodem zit op een diepte tussen de -16 en -23 NAP. Bij het afvoeren water via het gemaal en spuisluis IJmuiden, wordt enkel het omlaag gezakte zoute water uit het Noordzeekanaal verwijderd.
De rol van KienIA
De constructie krijgt in het midden een schuif die omlaag kan bewegen, zodat scheepvaart de constructie kan passeren en bijvoorbeeld onderhoud kan plegen aan het gemaal/spuisluis IJmuiden. Om deze beweegbare afsluiting mogelijk te maken is onder andere automatisering nodig, zodat een bedienaar de afsluiting via een bedienpaneel kan bewegen. KienIA maakt onderdeel uit van het team van van Hattum en Blankevoort bij de uitwerking van het ontwerp. Kienia ondersteunt bij de opzet van de systeemarchitectuur van deze industriële automatisering. Ook zorgen we in de ontwerpfase, als coördinator Machineveiligheid, voor het proces rondom het voldoen aan de Machinerichtlijn.
Systeemarchitectuur
Om een object goed te kunnen ontwerpen, moet eerst volledig duidelijk zijn wie het object waarvoor gaat gebruiken. Dit maakten we inzichtelijk door het opstellen van een zogenoemde Operationel Concept Description (OCD). Hierin beschrijven we de toekomstige gebruikers en gebruiksprocessen van het object. In de vorm van ‘use cases’, waarin we per gebruiksproces de gebruikers en stappen omschrijven, maken we duidelijk waar het object allemaal toe in staat moet zijn.
Vanuit het OCD stelden we vervolgens een System/Subsystem Design Description (SSDD) op. Hierin verwerken we de processen uit het OCD en de eisen die gesteld zijn aan het object door de opdrachtgever tot een ontwerp van de IA. Door middel van ontwerpbeslissingen en uitwerking van functies en raakvlakken leggen we de basis van het verdere ontwerp van de automatisering.
Machineveiligheid
Vanwege de beweegbare schuif, moet het object voldoen aan de Machinerichtlijn. Hierbij kijken we, naast het bedienen zelf, ook naar het veilig kunnen bouwen en onderhouden van de constructie. Om het object machineveilig te maken komen meerdere expertises bij elkaar, zodat we mogelijke gevaren kunnen identificeren en we de juiste maatregelen nemen om deze gevaren zo klein mogelijk te maken. KienIA neemt hierbij het begeleiden van het proces op zich, zodat gevaren op tijd worden ingeschat en de juiste personen de juiste maatregelen uitvoeren.
Bron: Rijkswaterstaat
Meer informatie over de zeesluis? Lees HIER