Smart Mobility: de techniek regelen we wel, maar wie brengt alle partijen bij elkaar?
Smart Mobility gaat over het slim vervoeren van mensen en goederen. Het benutten van data en digitale technologie maakt dat je meer kunt doen met minder middelen. Tot nu toe ligt de focus bij Smart Mobility vaak op techniek zonder dat er een heldere visie aan ten grondslag ligt. In dit artikel schetsen we een beeld van de problemen die daardoor ontstaan en roepen we de overheid op een regierol te pakken.
“Om te voorkomen dat Nederland verder dichtslibt en omdat meer asfalt niet altijd de oplossing is, omarmen we nieuwe technologieën”, omschrijft Rijkswaterstaat Smart Mobility. “Zo kunnen mensen slimmer van deur tot deur reizen, nu en in de toekomst. Rijkswaterstaat definieert vervolgens vier ontwikkelsporen die allemaal technisch gedreven zijn:
- Infrastructuur: nieuwe generaties vaar- en voertuigen vragen om aanpassingen aan een toekomstbestendige infrastructuur.
- Vaar- en voertuigen: aan welke slimme verkeersdiensten hebben nieuwe vaar- en voertuigen behoefte? En hoe gaan deze nieuwe vaar- en voertuigen zich gedragen in de bestaande vloot die de komende decennia heel geleidelijk uit het straatbeeld verdwijnt?
- Data: Rijkswaterstaat verzamelt veel verkeersdata. Daarnaast groeit het aantal alternatieve databronnen, zoals leveranciers van navigatie-apps, explosief. Slim samenwerken levert veel waardevolle verkeersmanagementinformatie op.
- Gedrag: informatiediensten en technologie in vaar- en voertuigen kunnen de reis van (vaar)weggebruikers optimaliseren en beter voorspellen. Dit verbetert de doorstroming en veiligheid op onze (vaar)wegen.
Kortom: de focus wordt gelegd op de techniek. Maar wat ligt hieraan ten grondslag? Dat leggen we je uit!
Verschillende belangen en meningen
Er zijn grofweg drie groepen stakeholders op het gebied van Smart Mobility:
- Private mobiliteitspartijen
Private mobiliteitspartijen willen het hun klanten en medewerkers zo gemakkelijk en efficiënt mogelijk maken. De focus ligt op het slim behartigen van de belangen van hun klanten en de eigen onderneming. Onder deze groep vallen bijvoorbeeld fabrikanten van autonome auto’s en boordcomputers in bestelbusjes, uitbaters van parkeergarages die op elk tijdstip willen weten hoeveel plekken er nog zijn en aanbieders van deelfietsen en deelauto’s. - Overheidspartijen
De rol van overheidspartijen, zoals de centrale overheid, gemeentes, wegbeheerders en het OV, is het bewaken van het algemene belang en het afwegen van de verschillende belangen in het publieke domein. - Overige gebruikers en niet-gebruikers van mobiliteitsdiensten
De derde groep wordt gevormd door de rest van Nederland. Personen die niet willen struikelen over deelscooters, maar wel hun pakjes willen laten thuisbezorgen en zich goedkoop, comfortabel en veilig van a naar b willen kunnen verplaatsen. Maar ook bedrijven die vechten om de ruimte in een stad en tegelijkertijd goederen makkelijk van en naar hun bedrijf/werklocatie willen laten brengen en medewerkers zonder vertraging van en naar hun werk willen laten reizen.
Focus op de techniek
Met al deze spelers, met allemaal eigen meningen, belangen en visies met betrekking tot Smart Mobility is het lastig om tot een heldere gezamenlijke visie te komen. Als gevolg hiervan wordt vaak alvast gestart met de techniek, die tastbaarder is, leuke en hippe mogelijkheden biedt en direct zichtbaar resultaat levert. De afweging of doelstellingen misschien beter gehaald kunnen worden door aangepaste processen, regelgeving of systeemaanpassingen wordt niet integraal gemaakt.
Hoe aanlokkelijk ook, wat KienIA betreft is het direct en alleen focussen op de techniek niet de oplossing. Wat ons betreft mist er een integrale visie hoe Smart Mobility bijdraagt aan de optimalisatie van de vervoersketens van mensen en goederen. En hoe zich dit verhoudt tot andere perspectieven rondom mobiliteit, zoals bijvoorbeeld ruimtelijke ordening en thuiswerken.
Werken met data-gedreven automatiseringssystemen is onmisbaar
Het Smart Mobility Platform van de Metropoolregio Amsterdam, waarbij KienIA betrokken is, verbindt activiteiten op het gebied van Smart Mobility en verspreidt kennis. Zo kunnen haar partners binnen de Metropoolregio Amsterdam zo’n integrale visie voor hun stad of regio ontwikkelen. KienIA denkt binnen dit platform mee over data en digitalisering van Smart Mobility.
Data en data-delen kan, met een relatief kleine investering, een grote impact hebben. Data en digitalisering kan ingezet worden voor de optimalisatie van de dagelijkse operatie.
Neem bijvoorbeeld het crowd management platform in Amsterdam. Hiermee wordt rond de Arena gezorgd dat het vertrek van alle supporters goed verloopt na het eindigen van een voetbalwedstrijd.
Maar ook voor strategische besluitvorming biedt data en digitalisering grote kansen, zo kun je vragen beantwoorden als:
- Waar kun je het beste deelauto’s en deelfietsen neerzetten?
- Hoe zorg je dat iedereen hiervan gebruik kan maken en de armere wijken niet zonder vervoer zitten omdat ze minder interessant zijn voor commerciële partijen?
- Hoe kun je ambulances een alternatieve route aanbieden als de brug dicht is en voorrang geven door middel van slimme verkeerslichten?
Werken met data is niets nieuws
Zowel de infrastructuur slimmer maken, als data vergaren en digitaliseren is niet anders dan waar KienIA zich al heel lang mee bezig houdt in de Industriële Automatisering (IA). Apparaten en assets die verbonden zijn met elkaar (IoT), data produceren en deze data gebruiken om fysieke processen te sturen. Infrastructuur zal in de toekomst nog meer dan nu het geval is, met elkaar verbonden worden, waardoor de mogelijkheden voor intelligent sturen alleen maar toenemen. En assets zullen nog slimmer ingezet worden zodat je kunt anticiperen op wat er gaat gebeuren. Neem bijvoorbeeld die slimme verkeerslichten die noodhulpverleners zo snel mogelijk doorgang kunnen verlenen.
Ook weten we uit ervaring bij KienIA dat echte digitale transformaties business gedreven moeten zijn, dus met een heldere terugverdientijd. Het is zeker niet alleen een IA/IT project. Een heldere visie en een geïntegreerde aanpak is belangrijk en een duidelijke feedbackloop tussen business en IA/IT onontbeerlijk voor het slagen van het project.
De overheid moet de regie nemen
Wat is dan nu de volgende stap om te zorgen voor een heldere visie en geïntegreerde aanpak? Wat ons betreft is het belangrijk dat de overheid snel een belangrijke regierol gaat vervullen.
Wanneer private partijen de ruimte verdelen wordt hierbij waarschijnlijk geen rekening gehouden met het algemene belang, zoals leefbaarheid, duurzaamheid en inclusiviteit. Als gevolg hiervan zal de overheid moeten omgaan met deelfietsen in de gracht, deelauto’s op de invalideparkeerplaats en overal scooters van bezorgers. De stad loop vast, er ontstaat ruimtegebrek, dichtgeslibde wegen en een slechte luchtkwaliteit.
De overheid is de enige partij die met een integrale blik de verschillende stakeholders bij elkaar kan brengen om één gemeenschappelijke visie te definiëren waar we met zijn allen voor gaan, met oog voor het algemeen belang. Zij moet nu het voortouw nemen en met vooruitziende blik bepalen wat de juiste balans is tussen de markt zijn werk laten doen en de touwtjes in handen nemen.
En overheid, mochten jullie hierbij ondersteuning wensen: jullie weten ons te vinden!