Organisaties worden leuker als je uitgaat van het goede in de mens
Historicus Rutger Bregman beschrijft in zijn nieuwste boek, zoals hij dat zelf noemt een radicaal idee; “De meeste mensen deugen”. Het is een optimistisch boek waarin hij overtuigend schrijft over dat de mens van nature niet verdorven en slecht is.
Soms is het gewoon heel prettig als iemand je eigen ideeën bevestigd. Toen we in 2008 met KienIA begonnen was ons uitgangspunt: ”laten we elkaar gewoon vertrouwen”. Niet iedereen was het eens zijn met dit idee. Sommige noemden ons zelfs naïef. Maar na 11 jaar weten we dat het veel aangenamer en constructiever werkt. Bregman onderbouwt in zijn boek wat we intuïtief al jaren doen.
In 2008 zijn we KienIA gestart met de ambitie om er het leukste IA bedrijf van Nederland van te maken. Onze basis hiervoor is dat we mensen vertrouwen. We willen gewoon niet anders. Zo hebben wij bijvoorbeeld een minimum aan regels, geen functies en geen procedures. Onderstaand lichten we twee facetten uit het boek van Rutger Bregman toe. Beide facetten tonen volgens ons vrij goed aan waarom bedrijven leuker worden als ze ervan uitgaan dat de meeste mensen deugen.
Het nocebo-effect
Bregman beschrijft het nocebo-effect, het omgekeerde van het placebo-effect. Mensen worden daadwerkelijk ziek van een pilletje waarvan ze denken ziek te worden.
We zien dit effect helaas bij meerdere bedrijven waar wij over de vloer komen. Wantrouwende medewerkers omdat het bedrijf wantrouwen uitstraalt middels planning en control. Afwachtende medewerkers omdat de organisatie haar mensen niet meer zelfstandig beslissing laat nemen.
Zullen deze mensen groeien en steeds waardevoller worden voor de organisatie? Nee dus, deze organisaties voeden mensen met een negatieve pil. Als je denkt en handelt vanuit het principe dat mensen niet in staat zijn om zelfstandig te kunnen besluiten, creëer je een omgeving waarin mensen dit dus ook niet meer zullen doen.
Als je mensen vertrouwt heb je geen managers nodig
Nog zo’n heerlijk bijeffect. Bregman schrijft: “De consequenties van een hoopvoller mensbeeld zijn radicaal. Als we uitgaan van het goede in de mens, kunnen we onze samenleving totaal anders inrichten. Werknemers hoeven niet meer van bovenaf te worden gemanaged, maar kunnen in zelfsturende teams veel betere resultaten boeken”
Vertalen we dit naar de dagelijkse praktijk dan hoef je niet meer te controleren of iemand wel voldoende werk verricht, z’n klant goed helpt of te veel vakantiedagen opneemt. De basis is het vertrouwen dat iedereen dit soort zaken goed doet. Dat hoeven we niet te managen. We houden zo tijd over om met elkaar de zaak te coördineren, te werken aan klantopdrachten en het verbeteren van ons vakmanschap. En natuurlijk is daar leiderschap bij nodig. Maar leiderschap laat zich niet vangen in een organisatie harkje.
Naïef? Misschien. Maar het maakt KienIA wel een hele leuke omgeving om in te werken.